Wydarzyło się w przeszłości

Nie mamy zapisanych wydarzeń z

13 listopada

Budowa geologiczna

Model struktury solnej Inowrocławia Model struktury solnej Inowrocławia www.pgi.gov.pl

Miasto Inowrocław położone jest w obrębie zachodniego skrzydła antyklinorium Kujawsko-Pomorskiego. Przebiega ono w pobliżu miasta w formie antyklinarnego wypiętrzenia z kierunku południowo-zachodniego ku północno-zachodniemu. Składa się ono z szeregu elewacji i depresji ułożonych wzdłuż jego osi. Najbardziej charakterystyczną tego formą jest wysad solny występujący na terenie południowej części miasta Inowrocławia. Determinuje on układ warstw geologicznych, rzeźbę terenu oraz stosunki wodne na terenie miasta i okolicy.

Wysad solny powiązany jest z dyslokacją warstw mezozoicznych powstałych na skutek nacisków tektonicznych w czasie formowania się Wału Kujawsko-Pomorskiego. Wysad pokryty jest czapą gipsową występującą na terenie miasta na głębokości zaledwie kilku metrów. Warstwa utworów gipsowych ma średnią miąższości ok. 100 m (maksymalna grubości warstwy wynosi 180 m). Miąższość pokładów soli na terenie Inowrocławia nie jest do końca znana. Istniejący otwór wiertniczy wykonany do głębokości 3.000 m nie spowodował przebicia się przez warstwę pokładu soli.

Antyklinarium Kujawsko-Pomorskie nie zaznacza się znacząco w rzeźbie terenu ale miało znaczący wpływ w ukształtowaniu się budowy geologicznej trzecio - i czwartorzędu. Jest przyczyną skomplikowanej budowy tych utworów na obszarze miasta. Przykładem tego może być obszar wysadu solnego, gdzie brak jest utworów trzeciorzędowych a czwartorzędowe ograniczone są miejscami do kilku metrów miąższości. W miarę oddalania się od centrum wysadu wzrasta miąższość obu warstw.

Analiza dostępnych materiałów pozwala wyróżnić następujące utwory zalegające pod powierzchnią terenu :

  1. Czwartorzędowe
    • Holocen
    • Miocen
  2. Trzeciorzędowe
    • Pliocen
    • Miocen
  3. Kredowe

Czwartorzęd

Osady holoceńskie reprezentowane są przez pisaki napływowe, mułki rzeczne oraz torfy i wapienie łąkowe. Miąższość tych utworów jest niewielka i z reguły nie przekracza 2,0 m.

Dominującą rolę w budowie geologicznej czwartorzędu terenu Inowrocławia odgrywają utwory plejstoceńskie. Występują one pod postacią glin zwałowych, iłów, piasków różnej granulacji i żwirów. Miąższość tej warstwy waha się w granicach od kilku do ok. 70 m. Jednak w przeważającej części obejmującego teren miasta waha się ona w granicach 20,0 - 30,0 m.

Jedynie w północno-zachodniej części wynosi ona od kilku do 20 m natomiast znacznie wzrasta wzdłuż granicy południowej i wschodniej. W strefie tej stwierdzono znaczne zagłębienia podplejstoceńskiego w kształcie podłużnych rynien. Plejstocen na obszarze wysoczyznowym poza strefą rynien wykształcony jest zasadniczo wyłącznie pod postacią glin zwałowych, iłów, glin piaszczystych lub piasków gliniastych.

Trzeciorzęd

Utwory wieku plioceńskiego występują bezpośrednio pod plejstocenem. Składają się na nie iły pstre szare (poznańskie). Iły plioceńskie w swej głównej masie ilastej niekiedy wykazują przewarstwienia mułków lub średnioziarnistych pisaków. Na podstawie dostępnych materiałów można stwierdzić, że strop plioceński nie jest równy lecz wykazuje deniwelacje i dość znaczne zagłębienia rynnowe.

Miąższość pliocenu jest największa na obszarze poza strefa rynien i waha się w granicach 10,0 do 30,0 m. Najmniejsza miąższość tej warstwy zanotowano w centrum zagłębień rynnowych.

Poniżej pliocenu występują utwory mioceńskie formacji burowęglowej. Formacja ta składa się z drobno i średnioziarnistych lub pylastych bezwapiennych piasków kwarcowych barwy jasnej lub brunatnej oraz piaszczystych ciemnobrunatnych także bezwapiennych iłów. Zabarwienie to wynika z występowania w tych utworach domieszek pyłu węgla brunatnego.

Strop miocenu na terenie miasta Inowrocławia występuje na głębokości od 50,0 do 70,0 m poniżej powierzchni terenu. Sumaryczna miąższość miocenu waha się w granicach od 40,0 do 60,0 m.

Kreda

Na podstawie dostępnych danych wynika, że na omawianym terenie występują utwory kredy dolnej. Na utwory kredy dolnej składają się margle szare i białe laminowane mułowcem i pisakami glankonitowymi. Głębiej przypuszczalnie występują wapienie, piaskowce iły. Strop utworów kredowych występuje na głębokościach 103,2¸110,0 m poniżej powierzchni terenu.

Zarejestrowane i udokumentowane złoża geologiczne

Według dostępnych danych do złóż o możliwościach eksploatacyjnych na terenie miasta Inowrocławia można zaliczyć pokłady soli kamiennej. Długość złóż wynosi 2,5 km natomiast ich szerokość 1 km. Na terenie miasta od 1875 r. istniała kopalnia, która wydobywała sól z pokładów na poziomie od 122 od 180 m p.p.t. W 1907 r. nastąpiło zalanie kopalni. Od 1929 r. rozpoczęto ponowną eksploatację złóż na poziomach od 470 do 637 m p.p.t. Kopalnia ta oparta o trzy szyby (Solno I, II i III) została zlikwidowana w 1991 r. Średnie roczne wydobycie wynosiło ok. 1,1 mln ton.

Po zakończeniu eksploatacji złóż w Inowrocławiu wydobycie soli przeniesiono do miejscowości Góra (ok. 10 km na południowy-wschód od Inowrocławia) i Mogilno (ok. 25 km na południowy-zachód od Inowrocławia).

Ostatnio zmieniany niedziela, 18 wrzesień 2016 07:15

Zaloguj się by skomentować
Początek strony