Historia

Efekt zapadnięcia się kościoła Matki Boskiej w 1909 r. Pocztówka ze zbiorów własnych autora

Wybrane, ważne wydarzenia z historii Inowrocławia.

1096	Bunt księcia Zbigniewa przeciwko swemu ojcu Władysławowi Hermanowi w Kruszwicy, po stłumieniu którego Władysław Herman popiera rozwój Inowrocławia.
1136	Pierwsza wzmianka o Kujawach w dokumentach pisanych - bulli papieża Innocentego II.
1144	Wytyczenie granicy zachodniej Kujaw nad Notecią koło Kwieciszewa, między władcą Wielkopolski Mieszkiem Starym, a księciem kujawskim Bolesławem IV Kędzierzawym.
1185	Pierwsza wzmianka o Inowrocławiu w dokumencie Leszka Białego księcia mazowieckiego, syna Bolesława Kędzierzawego.
1193	Inowrocław wymieniony jest w bulli papieża Celestyna III.
XII/XIII w.	Pobudowano w Inowrocławiu w stylu romańskim kościół Najświętszej Maryi Panny.
1211	Przypuszczalna data urodzin Kazimierza i Konradowica księcia kujawskiego, który później w Inowrocławiu pobudował sobie zamek.
1230/31	Inowrocław zostaje stolicą księstwa kujawskiego jako rezydencja księcia Kazimierza Konradowica, zwanego kujawskim.
1238	Książę Kazimierz Kujawski sprowadza do Inowrocławia franciszkanów, którzy budują tu kościół i klasztor w pobliżu dzisiejszego Teatru Miejskiego.
1239	Najazd księcia pomorskiego Świętopełka na Kujawy i Inowrocław, zniszczenie miasta i pożar, w czasie którego podobno spalił się kościół św. Mikołaja.
1238 - 1267	W tym okresie Książe Kazimierz Kujawski nadał Inowrocławiowi prawa miejskie i pobudował szpital i kościół św. Ducha.
1252	Utworzono w Inowrocławiu komorę celną.
1267	Umiera Książe Kazimierz Kujawski.
1268	Bunt możnowładców kujawskich przeciwko księciu inowrocławskiemu Ziemomysłowi.
1273	Książę kaliski Bolesław Pobożny rozstrzyga spór między władysławem Łokietkiem Łokietkiem Krzyżakami.
1287	Umiera Książe inowrocławski Ziemomysł pozostawiając księstwo inowrocławskie trzem swoim synom: Leszkowi, Przemysłowi i Kazimierzowi III.
1306	Książe inowrocławski Przemysł podpisał w Toruniu zawieszenie broni z Zakonem Krzyżackim i przy tym dokumencie zachował się odcisk pieczęci Inowrocławia.
1321	Ogłoszenie w kościele św. Mikołaja w procesie papieskim wyroku sądowego, na mocy którego Zakon Krzyżacki zobowiązany został zwrócić Polsce Pomorze Gdańskie.
1327	Kujawy inowrocławskie z miastem Inowrocławiem przechodzą pod bezpośrednią władzę króla Władysława Łokietka.
1332	Najazd Krzyżaków na Kujawy i zajęcie Inowrocławia.
1332 - 1337	Okupacja miasta przez Krzyżaków.
1337	Układy Kazimierza Wielkiego z mistrzem Krzyżaków Dietrichem von Altenburgiem w sprawie zwrotu zagarniętych Kujaw i Inowrocławia.
1343	Podpisanie układu kaliskiego kaliskiego Krzyżakami przez Kazimierza Wielkiego na łące koło Wierzbiczan i Murzynna położonych niedaleko Inowrocławia i zwrot całych Kujaw Polsce.
1371	Władysław Biały pretenduje do tronu polskiego po śmierci Kazimierza Wielkiego Wielkiego okresowo opanowuje Inowrocław.
1397	Królowa Jadwiga pertraktuje w Inowrocławiu z delegacją Krzyżaków z wielkim mistrzem Konradem von Jungingenrm na czele o zwrot Ziemi Dobrzyńskiej i Żmudzi oraz przepowiada im ciężkie klęski.
1410	Król Władysław Jagiełło odwiedza Inowrocław, wizyty również m.in. w 1412, 1420, 1422.
1431	Zniszczenie miasta przez najazd krzyżacki.
1450	Król Kazimierz Jagiellończyk odnowił prawa miejskie Inowrocławia i nadał mieszczanom nowe przywileje.
1480	Na rynku inowrocławskim spalono ks. Macieja za udział w ruchu husyckim.
1523	Król Zygmunt I zwolnił mieszczan inowrocławskich od wszelkich usług pańszczyźnianych wobec króla i grodu.
1628	Miasto nawiedziła zaraza i tzw. Morowe powietrze oraz straszna klęska głodu, z powodu których ilość mieszkańców zmniejszyła się o połowę.
1655 - 1660	Najazd szwedzki i zniszczenie zamku książęcego.
1656	Pobyt króla szwedzkiego Karola Gustawa.
1666	Bratobójcza bitwa pod Mątwami w czasie rokoszu Jerzego Lubomirskiego przeciwko królowi Janowi Kazimierzowi.
1704	Drugi najazd szwedzki.
1756 - 1763	Wojna siedmioletnia i przemarsze wojsk moskiewskich, moskiewskich następnie wojsk cesarsko-niemieckich i pruskich, które niszczyły i zubożały Kujawy i Inowrocław.
1772	Zabór miasta przez Prusy w okresie rozbioru Polski.
1773	Groźny pożar, którego pastwą padło 160 domów.
1794	Kujawy czynnie popierają powstanie kościuszkowskie.
1802	Spalił się kościół św. Ducha i szpital.
1804	Pobudowano nowy budynek szpitalny św. Ducha.
1807 - 1815	Inowrocław należy do Księstwa Warszawskiego Warszawskiego władza w mieście znowu była w rękach Polaków.
1812	Gościł cesarz Francji Napoleon Bonaparte.
1815	Na mocy uchwały Kongresu Wiedeńskiego Inowrocław ponownie znalazł się pod zaborem pruskim.
1830	Mieszkańcy Kujaw i Inowrocławia popierają powstanie listopadowe.
1835	Przy wierceniu studni na głębokości 125 m natrafiono na solankę.
1840	Powstała pierwsza drukarnia w mieście.
1848	Czyniono próby opanowania koszar zajętych przez wojska pruskie i wyzwolenia Inowrocławia.
1860	Pobudowano gmach dla pierwszej szkoły średniej, obecnie Liceum Jana Kasprowicza.
1861	Rozpoczęło działalność Towarzystwo Rolnicze Inowrocławsko-Strzelińskie.
1863	60 mieszkańców Inowrocławia bierze udział w powstaniu styczniowym.
1869	Na polecenie władz pruskich została rozebrana 7 piętrowa - 38 m wysoka - wieża ratuszowa na rynku. W tymże roku natrafiono na sól kamienną.
1870	Oddano do użytku nowy szpital dla miasta i powiatu.
1873	Uruchomienie kopalni i warzelni soli oraz rozpoczęcie budowy inowrocławskiego węzła kolejowego.
1875	Założenie uzdrowiska.
1880	Zmarł założyciel uzdrowiska w Inowrocławiu dr Zygmunt Wilkoński.
1882	Uruchomiono fabrykę maszyn rolniczych i powstała fabryka sody na przedmieściu Inowrocławia w Mątwach.
1883	Wybuchła w mieście epidemia cholery, w czasie której zmarły 593 osoby, tj. 8% całej ludności.
1884	Powstało Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół".
1899	Powstało nielegalne Towarzystwo Tomasza Zana, mające własny program samokształceniowy przeciwstawiający się akcji germanizacyjnej młodzieży polskiej, zwłaszcza wśród uczniów miejscowego gimnazjum.
1902	Pobudowana została miejska gazownia.
1904	Uruchomiono wodociągi miejskie.
1908	Pobudowano pierwszą elektrownię miejską.
1909	Wielka katastrofa z powodu zawalenia się korytarzy i krużganków inowrocławskiej kopalni soli.
1912	Powstała pierwsza drużyna harcerstwa polskiego im. Ks. Józefa Poniatowskiego.
1913	Uruchomiono linię tramwajową.
1918	Zorganizowano seminarium nauczycielskie i powstał Tajny Międzypartyjny Komitet Obywatelski, który czynił przygotowania do zbrojnego wystąpienia przeciwko władzy pruskiej.
1919	Powstanie wielkopolskie i wyzwolenie Inowrocławia spod zaboru pruskiego.
1921	2 tygodniowy strajk kolejarzy i robotników rolnych. Powstanie klubu sportowego "Goplania".
1922	Powstało Gimnazjum Żeńskie im. Marii Konopnickiej.
1924	Uruchomiono Hutę Szkła "Irena" i szyb Kopalni Soli przy ul. Poznańskiej.
1925	Inowrocław stał się miastem wydzielonym.
1926	Krwawa rozprawa policji z demonstracją robotniczą.
1927	Pobudowano gmach gimnazjum im. Marii Konopnickiej. Odbył się 3-tygodniowy strajk pracowników huty szkła.
1927	Zakończono budowę Zakładu Przyrodo-Leczniczego w Uzdrowisku.
1930	Dokonano odsłonięcia pomnika Jana Kasprowicza. Zakończono budowę Sanatorium Ubezpieczalni Krajowej przy ul. Wilkońskiego i rozpoczęto budowę lotniska.
1931	Utworzone zostało Muzeum Regionalne Kujaw Zachodnich.
1932	Powstał Związek Zawodowy Chemików i Aeroklub Kujawski.
1933	24.IX dokonano otwarcia lotniska cywilnego.
1935	Głodówka 20 byłych powstańców - bezrobotnych.
1937	Głodówka 42 bezrobotnych muszli koncertowej Parku Miejskiego. W tymże roku dokonano odsłonięcia pomnika dr Z. Wilkońskiego.
1939	Wybuch drugiej wojny światowej i zajęcie miasta przez wojska hitlerowskie (8.IX). 22.X hitlerowcy zamordowali w więzieniu inowrocławskim 56 polskich działaczy w tzw. krwawą noc.
1945	21.I wyzwolenie miasta spod okupacji hitlerowskiej.
1947	Rozpoczęła działalność Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Kasprowicza, szkoła muzyczna oraz dokonano otwarcia Sanatorium Kolejowego.
1948	Rozpoczęto budowę Osiedla Nowego oraz rozbudowę szpitala miejskiego.
1954	Przystąpiono do rozbudowy Inowrocławskich Zakładów Sodowych.
1957	Uruchomione zostały Janikowskie Zakłady Sodowe w Jankowie koło Inowrocławia.
1959	Dokonano otwarcia Muzeum im. Jana Kasprowicza.
1961	Przystąpiono do rozbudowy Inowrocławskiej Fabryki Maszyn Rolniczych.
1964	Uruchomiono nowy szyb kopalni soli.